​ឡាវបន្តពង្រឹងវិស័យកសិកម្មបន្ទាប់ពីដំឡូងមី និងកៅស៊ូ ក្លាយជាដំណាំយុទ្ធសាស្រ្តថ្មី

វៀងច័ន្ទ៖​ វិស័យកសិកម្មរបស់ប្រទេសឡាវ​ គឺ​ជា​ប្រភពប្រាក់​ចំណូល​ដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​ប្រជាជន​ និងរដ្ឋាភិបាលឡាវ ដែលចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២១រហូតមក ប្រាក់ចំណូលពីវិស័យកសិកម្មបានចូលរួមបង្កើនថវិកាជាតិឡាវមានចំនួនជិត២០ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។

រដ្ឋាភិបាលឡាវបានកំណត់ផែនការលើកកម្ពស់វិស័យកសិកម្ម ការចិញ្ចឹមសត្វ និងការដាំដុះដំណាំពាណិជ្ជកម្ម ជាគោលដៅសំខាន់មួយនៃផែនការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមជាតិ លើកទី៩ ចាប់ពីឆ្នាំ២០២១-២០២៥ ដើម្បីអាចនាំចេញកសិផលបានយ៉ាងតិច១,២ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។

កសិផលសម្រាប់នាំចេញសំខាន់ៗរបស់ឡាវនាពេលកន្លងមក មានដំឡូងមី កៅស៊ូ ចេក កាហ្វេ  ពោត និងអង្ករ។ លើសពីនេះ ការលើកកម្ពស់ការផលិតកសិកម្ម ដើម្បីជំនួសការនាំចូលក៏ជាកិច្ចការសំខាន់មួយនៃរបៀបវារៈថ្នាក់ជាតិ ស្តីពីការដោះស្រាយបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច និងសារពើពន្ធផងដែរ។

តាមរយៈផលិផលកសិកម្ម  បានទទួលបានប្រាក់ចំណូលយ៉ាងច្រើន ព្រោះដំណាំយុទ្ធសាស្រ្តទាំងនេះមិនត្រឹមតែសម្រាប់តែប្រជាជនឡាវទទួលទានប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងប្រើសម្រាប់ការចិញ្ចឹមសត្វ និងជាប្រភពវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់រោងចក្រឧស្សាហកម្មផងដែរ។ ប្រទេសឡាវមានតំបន់ និងអាកាសធាតុសមស្របសម្រាប់ការដាំដុះដំណាំផ្សេងៗ ដែលប្រជាជនឡាវភាគច្រើនជាកសិករ។

ក្នុងនេះសឹងតែ៥០ភាគរយនៃទំហំសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសឡាវ ទទួលបានមកពីវិស័យកសិកម្ម ហើយ៤០ភាគរយទទួលបានពីវិស័យឧស្សាហកម្ម និងមានតែ១០ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ដែលទទួលបានពីវិស័យផ្សេងៗទៀត។

យោងតាមការអង្កេតស្ថិតិកសិកម្មជាតិ នាពេលកន្លងមក ប្រទេសឡាវមានគ្រួសារកសិកម្មសរុបចំនួន ជាង៦សែនគ្រួសារ ស្មើនឹងជាង៤៨ភាគរយនៃចំនួនគ្រួសារសរុបទូទាំងប្រទេស។ ប្រទេសឡាវមានផ្ទៃដីកសិកម្មសរុបចំនួន៤.៥លានហិកតា ស្មើនឹង១៩ភាគរយនៃផ្ទៃដីសរុបទូទាំងប្រទេស ដោយចែកចេញជាបីប្រភេទក្នុងនេះទី១ ដីល្បាប់អំណោយផលសម្រាប់ធ្វើស្រែ និងដំណាំវិលឃជុំខ្លី មានផ្ទៃដីសរុបប្រមាណពីរលានហិកតា,ទី២ ដីទំនាប អំណោយផលសម្រាប់ដាំដំណាំបរិភោគ ដូចជា ពោត សណ្ដែក ផ្លែឈើ រោងចក្រឧស្សាហកម្ម ឬរុក្ខជាតិសេដ្ឋកិច្ចផ្សេងទៀត ដែលមានផ្ទៃដីប្រមាណ១,៨លានហិកតា។ ទី៣ ដីវាលស្មៅធម្មជាតិ អំណោយផលសម្រាប់ការចិញ្ចឹមសត្វ ដែលមានផ្ទៃដីប្រមាណ០,៦៥លានហិកតា។ លើសពីនេះ នៅមានផ្ទៃដីព្រៃប្រមាណ១,១៤លានហិកតា ដែលអាចប្រើប្រាស់សម្រាប់ចិញ្ចឹមសត្វផ្សេងៗទៀតផងដែរ។

ចាប់ពីអំឡុងនៅឆ្នាំ២០២១រហូតមក ដំឡូងមី កៅស៊ូ និងផ្លែចេក បានក្លាយជាផលិតផល ដែលមានតម្លៃនាំចេញខ្ពស់បំផុត។ ការនាំចេញដំឡូងមីបានកើនឡើងពីជាង២០០លានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ២០២០ កើនឡើងដល់ជាង៣០០លានដុល្លារ ឬ កើនឡើងជិត៤០ភាគរយក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០២៤កន្លងមក។ ការនាំចេញកៅស៊ូបានកើនឡើងពី២៣០លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដោយកើមឡើងដល់ជិត៣០០ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២៤។

ក្រៅពីដំណាំយុទ្ធសាស្ត្រទាំងពីរនេះ ប្រទេសឡាវក៏មាននាំចេញផ្លែចេកយ៉ាងច្រើនផងដែរ ដោយក្នុងឆ្នាំ២០២០ ទទួលបានប្រាក់ចំណូលចំនួនជាង១៨៧លានដុល្លារ រហូតកើនដល់ជិត២៥០លានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ២០២៤។

យោងតាមក្រសួងកសិកម្មឡាវ បានឱ្យដឹងនាកន្លងមកថា ការដាំដុះដំឡូងមីក្នុងប្រទេសឡាវមាននិន្នាការកើនឡើងដោយក្នុង​ឆ្នាំ២០១៥ ប្រទេស​ឡាវ មាន​ផ្ទៃដី​ដាំ​ដំឡូង​មីតែ​ចំនួន៤៥ ៦០០ហិកតា ដែល​ផ្តល់ទិន្នផលបាន ជាង១,៥លានតោន។ ចំណែកនៅឆ្នាំ២០២០ រហូតមកប្រទេសឡាវបានពង្រីកការដាំដុះដំឡូងមកើនឡើងរហូតជាងមួយសែនហិកតា ដោយផលិតបានមើមដំឡូងមីជាបីលានតោន។ នេះក៏ព្រោះតែឧស្សាហកម្មកែច្នៃដំឡូងមី មានការពេញនិយមខ្លាំង និងមានតម្រូវការខ្ពស់នៅលើទីផ្សារសម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាវត្ថុធាតុដើមក្នុងឧស្សាហកម្មពាក់ព័ន្ធដូចជា ម្ហូបអាហារ ថ្នាំពេទ្យ ចំណីសត្វ បង្អែម សម្លៀកបំពាក់ ក្រដាស និងផលិតផលផ្សេងៗទៀត។

ក្រសួងកសិកម្មឡាវបានកំណត់គោលដៅថា ក្នុងមួយឆ្នាំៗទំហំនៃការនាំចេញទំនិញជាដំណាំរបស់ប្រទេសឡាវនឹងសម្រេចបានប្រមាណ១,២ពាន់លានដុល្លារ ខណៈពេលទំហំនៃការនាំចេញទំនិញពីការចិញ្ចឹមសត្វនឹងសម្រេចបានប្រមាណ១០០លានដុល្លារអាមេរិក ដោយផ្តោតលើដំណាំ និងបសុសត្វ​ ដែលមានប្រៀបខ្លាំង និងមានទីផ្សារទទួលយក។

ជាមួយគ្នានេះដែរផ្លូវដែកចិន-ឡាវ គឺជាការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏សំខាន់នៃផ្លូវដឹកជញ្ជូន ដែលតភ្ជាប់ផលិតផលកសិកម្មឡាវទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសចិន៕


photo_2025-11-18_09-08-35
កសិករខ្វះមិនចេះក្បួនប្រើជី និងថ្នាំគីមី​ ច្បាស់លាស់​ ប្រឈមការខាតបង់ប្រាក់ច្រើន​​ក្នុងវិស័យកសិកម្ម​

ដោយ ឡុង សារេត​ រាជធានីភ្នំពេញ​៖ អ្នកបច្ចេកទេស​នៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម​ក្នុងស្រុក​មួយ​​រុប បានមើលឃើញថា​ កសិករ​ដែល​ខ្វះការយល់ដឹង​ពីផលិតផល​ ក៏ដូចជាបច្ចេកទេស​ប្រើប្រាស់​​ជី និងថ្នាំគីមី​​នេះ អាចនិងធ្វើឱ្យកសិករប្រឈមការខាតបង់ប្រាក់ច្រើន​​នៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម​នាពេលបច្ចុប្បន្ន​នេះ។​ នៅក្នុងវេទិកា និងពិព័រណ៍​កសិកម្មកម្ពុជា ​ឆ្នាំ២០២៥ កន្លងមកនេះ លោក មៀច សំណាង អគ្គនាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន វីហ្គើ អេហ្រ្គីបាយអូថេក​ បានឱ្យដឹង​ថា​ ក្នុងនាមលោក​​ជាអ្នកបច្ចេកទេសក្នុងវិស័យកសិកម្ម លោកមើលឃើញថា ​​ការធ្វើកសិកម្ម​​ កសិករតែងជួបបញ្ហា​​ ឬបាន​ចំណាយប្រាក់ជា​ច្រើន​ទៅលើការទិញជី និងថ្នាំគីមី​ យកទៅប្រើប្រាស់លើដំណាំរបស់ខ្លួន​។​ លោក មៀច សំណាង ​អះអាងថា ការចំណាយប្រាក់ច្រើន​ទៅលើការប្រើប្រាស់ជី និងថ្នាំគីមី របស់កសិករ​បែបនេះ​ គឺជា​មូលហេតុចម្បង​ពាក់ព័ន្ធនិងប្រសិទ្ធភាព​ជី ថ្នាំ​ និង​ខ្វះការយល់ដឹងពីបច្ចេកទេសពីការប្រើប្រាស់​។ បើកសិករ​មិនយល់ដឹង​ច្បាស់លាស់ទៅលើ​ចំណុចទាំងនេះ​តម្រូវឱ្យកសិករចំណាយប្រាក់​ច្រើន​ដង​លើការទិញជី និងថ្នាំ​។ លោកបានលើកឡើង​ទៀតថា ដើម្បីកាត់បន្ថយការចំណាយខុសលើជី និងថ្នាំ​គីមី​​ នៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម សម្រាប់កសិករ​​៖ ទី​១)-កសិករ​​ត្រូវ​ស្វែងរក​ក្រុមហ៊ុន​ ដែលផ្តល់ទំនុកចិត្ត​ខ្ពស់សម្រាប់ខ្លួនឯងក៏ដូចកសិករផ្សេងទៀត​, ទី២)-កសិករត្រូវប្រឹក្សាជាមួយអ្នកបច្ចេកទេស​មុននឹងប្រើប្រាស់ រាប់តាំងពីពេលវេលា បរិមាណ​ និង​បច្ចេកទេសប្រើប្រាស់ជី និងថ្នាំ ​​ដើម្បីធានាបាន​ថា​ជី ក៏ដូចជា​​ថ្នាំ​គីមី​ទាំងនេះ​ប្រើទៅលើដំណាំរបស់ខ្លួន​មានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ការពារសត្វល្អិត និងទី៣)-កសិករអាចស្វែងរកការប្រឹក្សាពីមន្ត្រី​ក្រសួងកសិកម្ម […]

photo_2025-11-18_09-10-12
ផ្សារផលិតផលខ្មែរខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងខេត្តតាកែវ បាននឹងកំពុងដំណើរការលក់ និងស្រូបយកកសិផលកែច្នៃដោយកសិករ

ភ្នំពេញ៖ ផ្សារផលិតផលខ្មែរខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងផ្សារផលិតផលខ្មែរ ខេត្តតាកែវបាននឹងកំពុងដំណើរការលក់កសិផល ផលិតផលខ្មែរ រួមមាន បន្លែ ផ្លែឈើ អង្ករ និងគ្រឿងទេសជាច្រើនមុខ ដែលបានដាំដុះ និងកែច្នៃដោយកសិករ និងផលិតករខ្មែរ នៅរៀងរាល់ថ្ងៃសុក្រ-សៅរ៍ ចាប់ពីម៉ោង៥ព្រឹក ដល់ ១១ថ្ងៃត្រង់ដែលមានទីតាំងនៅបរិវេណមន្ទីរពាណិជ្ជកម្មខេត្ត។ ផ្សារផលិតផលខ្មែរ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ គឺស្ថិតនៅជាប់របងទីស្នាក់ការគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ស្ថិតនៅភូមិសួងលិច សង្កាត់សួង ក្រុងសួង ខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ ដោយឡែកផ្សារផលិតផលខ្មែរខេត្តតាកែវ ក៏បាននិងកំពុងដំណើរលក់កសិផល និងផលិតផលខ្មែរ ដែលបានដាំដុះ និងកែច្នៃដោយកសិករ ផលិតករ និងសិប្បករខ្មែរ នៅក្នុងខេត្តតាកែវ នៅរៀងរាល់ថ្ងៃសៅរ៍-អាទិត្យ​ចាប់ពីម៉ោង៦និង៣០នាទីព្រឹក រហូតដល់ម៉ោង៦ល្ងាច ដែលមានទីតាំងនៅបរិវេណសួនច្បារមាត់បឹងតាកែវ​ ទល់មុខមហោស្រពខេត្តតាកែវ។ សូមបញ្ជាក់ថា ក្រោមការដឹកនាំ និងការគាំទ្ររបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងការសម្របសម្រួលផ្តល់ទីតាំងរបស់រដ្ឋបាលខេត្ត មន្ទីរពាណិជ្ជកម្មខេត្តត្បូងឃ្មុំ ក្រោមគម្រោងជំរុញទីផ្សារសម្រាប់កសិកម្មខ្នាតតូច (AIMS) នៃក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានរៀបចំ និងដាក់ឲ្យដំណើរការផ្សារលក់ផលិតផលខ្មែរ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៩ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ ផ្សារផលិតផលខ្មែរនេះ មានគោលបំណងផ្ដល់ឱកាសទីផ្សារបន្ថែមដល់កសិករ ផលិតករ អាជីវករខ្នាតតូច តំណាងពីក្រុមកសិករផលិត និងជាការតភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងទីផ្សារឱ្យកាន់តែប្រសើរដល់ក្រុមផលិត ដែលអាចរកប្រាក់ចំណូល […]

Picture1
ភូមាននាំចេញអង្ករជាង១,៥លានតោន ក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែប្រាំពីរខែ

ណៃពិដោ៖ ការប្រឹងប្រែងរួមគ្នាជំរុញទីផ្សារនាំចេញដោយសហព័ន្ធស្រូវអង្ករ និងក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្កររបស់ប្រទេសភូមា​ កំពុងដំណើរការដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅនាំចេញអង្ករចំនួនបីលានតោន ដែលត្រូវបានកំណត់សម្រាប់ផែនការឆ្នាំ២០២៥-២០២៦។ យោងតាមសហព័ន្ធអង្ករភូមា បានឱ្យដឹងថា ការនាំចេញអង្កររបស់ភូមា​ ក្នុងរយៈពេលប្រាំពីរខែចុងឆ្នាំ២០២៥នេះ​ ដោយគិតចាប់តាំងនៅថ្ងៃទី១ ខែមេសា បានឈានដល់ជាង១,៥លានតោន ដែលមានតម្លៃជាទឹកប្រាក់សរុបចំនួន៤៩៩លានដុល្លារ។ ប្រទេសភូមា​ បាននាំចេញអង្ករទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ តាមផ្លូវទឹក និងតាមផ្លូវគោក ដែលការធ្វើពាណិជ្ជកម្មតាមផ្លូវទឹក គឺជាច្រកដ៏សំខាន់បំផុតសម្រាប់ការនាំចេញអង្ករ។ តំណាងសហព័ន្ធស្រុវអង្ករភូមា បាននិយាយថា ប្រទេសភូមា បាននាំចេញអង្ករជាង១៤២ ០០០ តោន ក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ កើនឡើងដល់២៥០ ០០០តោន ក្នុងខែឧសភា ជាង២១០​ ០០០ តោន ក្នុងខែមិថុនា ជាង២៣០ ០០០តោន ក្នុងខែកក្កដា ជាង១៩០ ០០០ តោន ក្នុងខែសីហា ចំនួនជាង១៦០ ០០០តោន ក្នុងខែកញ្ញា និងជាង៣១០ ០០០ តោន ក្នុងខែតុលា ដែលមានបរិមាណសរុបចំនួន ១,៥លានតោន និងមានតម្លៃជាទឹកប្រាក់ប្រហែល៤៩៩លានដុល្លារ។ ប្រទេសភូមានាំចេញអង្ករទៅកាន់ប្រទេសហ្វីលីពីន ចិន អេស្ប៉ាញ ប៉ូឡូញ […]

image_2025-11-18_08-05-40
វិស័យស្រូវអង្ករថៃជួបវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារទិន្នផលទាប ថ្លៃដើមខ្ពស់ ចំណែកតម្លៃនាំចេញធ្លាក់ថ្លៃហៅលែងឮ

បាងកក៖ វិបត្តិស្រូវអង្ករដ៏រ៉ាំរ៉ៃរបស់ប្រទេសថៃបានរើឡើងវិញ តាមរយៈទិន្នន័យថ្មីបង្ហាញថា បរិមាណទិន្នផលស្រូវកាន់តែទាប ថ្លៃដើមកាន់តែខ្ពស់ តម្លៃស្រូវក្នុងស្រុកកំពុងតែចុះថោក ចំណែកតម្លៃអង្ករនាំចេញបានធ្លាក់ចុះដល់កម្រិតទាបបំផុតក្នុងរយៈពេលជាង១៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ គឺថោកហៅលែងឮតែម្តង។ អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចបានព្រមានថា វិបត្តិទាំងនេះ គឺជាសញ្ញាបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ការប្រកួតប្រជែងនៃឧស្សាហកម្មស្រូវអង្កររបស់ប្រទេសថៃកំពុងធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងនៅលើទីផ្សារពិភពលោក។ សារព័ត៌មាន ឌឹ ណេសិន របស់ថៃបានចេញផ្សាយដោយដកស្រង់សម្តីអ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវរបស់ប្រទេសថៃ ដែលបាននិយាយកាលពីសប្តាហ៍មុនថា ក្នុងរយៈពេល១៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលមុនៗ គោលនយោបាយស្រូវអង្កររបស់រដ្ឋនៅតែជាប់ជំពាក់ក្នុងនយោបាយប្រជានិយមដូចគ្នាដដែល តាមរយៈគម្រោងកិច្ច្ចសន្យា ការធានាប្រាក់ចំណូល និងប្រាក់ឧបត្ថម្ភធន​ដោយផ្ទាល់ពីរដ្ឋដល់កសិករ ដូចជាគោលនយោបាយផ្តល់លុយ១​ ០០០បាត ក្នុងមួយហិកតាជាដើម។ ការចំណាយសម្រាប់អនុវត្តកម្មវិធី ដែលមានតម្លៃសរុបជាទឹកប្រាក់ពី៣៧ពាន់លាន ដល់៤០ពាន់លានដុល្លារ មិនបានផ្តល់ផលប្រយោជន៍ជាដុំកំភួនអ្វីឡើយ ប៉ុន្តែបានបង្កើតជាអន្ទាក់គោលនយោបាយមួយ ដែលធ្វើឱ្យកសិករបាក់ទឹកចិត្តមិនចង់ចាប់យកបច្ចេកវិទ្យាថ្មី មិនចង់កែលម្អ ឬការសម្របខ្លួនទៅនឹងការប្រកួតប្រជែងជាសកលឡើយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រទេសជាដៃគូប្រកួតប្រជែងធំៗរបស់ថៃ មានដូចជា វៀតណាម និងឥណ្ឌា បានធ្វើទំនើបកម្មយ៉ាងឆាប់រហ័សនូវគ្រាប់ពូជមានគុណភាពល្អ និងប្រព័ន្ធផលិតកម្មទំនើបៗ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេអាចនាំចេញអង្ករ ដែលមានគុណភាពល្អជាងមានតម្លៃទាបជាងអង្កររបស់ថៃ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រទេសថៃនៅតែជាប់គាំងក្នុងទម្លាប់ពឹងផ្អែកលើការឧបត្ថម្ភធនពីរដ្ឋ ដែលឥឡូវនេះកំពុងតែបំផ្លិចបំផ្លាញជីវភាពរស់នៅរបស់កសិករនៅតាមជនបទ និងបញ្ហាសន្តិសុខស្បៀងក្នុងប្រទេសថៃ។ កាលពីឆ្នាំ២០២៤ អង្ករសធម្មតា ដែលកសិករថៃលក់បានក្នុងតម្លៃជាង១០​ ០០០បាត ឬស្មើនឹង៣០៨ដុល្លារ ក្នុងមួយតោន ឥឡូវនេះបានធ្លាក់ចុះមកត្រឹមក្រោម៨ ០០០បាត […]

កាលវិភាគផ្សព្វផ្សាយ