លើពិភពលោកមានតែមួយប្រទេសប៉ុណ្ណោះ ដែលមានស្បៀងអាហារគ្រប់គ្រាន់ដោយខ្លួនឯង មិនបាច់ទិញដូរជាមួយប្រទេសដទៃ

ប៉ារីសៈ តើ​នឹង​មាន​អ្វី​កើត​ឡើង​ប្រសិន​បើ​ការ​នាំ​ចូល និង​នាំ​ចេញ​ស្បៀង​អាហារ​រវាង​ប្រទេស​ និងប្រទេស ​បាន​បញ្ឈប់​ភ្លាមៗ?  ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានពិនិត្យមើលសមត្ថិកម្មរបស់ខ្លួនលើកឡើងអំពីស្ថានភាពបែបនេះ ដើម្បីវាយតម្លៃពីភាពម្ចាស់ការចំពោះស្បៀងអាហារផលិតដោយខ្លួនឯងរបស់ប្រទេសនានា នៅជុំវិញពិភពលោក។

លទ្ធផលសិក្សារបស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវមកពីសាកលវិទ្យាល័យ ហ្វីតទីងហ្គិន (Göttingen) របស់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ និងសាកលវិទ្យាល័យ អេឌីនប៊ើក (Edinburgh) របស់ប្រទេសអេកូស ហើយបានចុះផ្សាយក្នុងទស្សនាវដ្តីអាហារធម្មជាតិ (Nature Food) បានប៉ាន់ស្មានថា មានតែប្រជាជាតិមួយប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចចិញ្ចឹមជីវិតប្រជាជនរបស់ខ្លួនបានដោយមិនពឹងគេ ប្រសិនបើមានគ្រោះមហន្តរាយណាមួយកើតឡើង។

ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានប្រើប្រាស់ទិន្នន័យពីអង្គការស្បៀងអាហារ និងកសិកម្មនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីវាយតម្លៃសមត្ថភាពផលិតស្បៀងអាហាររបស់ប្រទេសចំនួន១៨៦​ ក្នុងការផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការខ្លួនឯងនូវអាហារមូលដ្ឋានចំនួនប្រាំមួយប្រភេទ មានដូចជា បន្លែ ផ្លែឈើ គ្រាប់ធញ្ញជាតិ ម្សៅមី ទឹកដោះគោ សាច់ និងត្រី ជាដើម។

ដោយគិតពីប្រភេទអាហារសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃ ទាំងប្រាំពីរប្រភេទនេះ មានតែប្រទេសមួយប៉ុណ្ណោះ ដែលមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ដោយខ្លួនឯង ពោលគឺមានសមត្ថភាពផ្តល់ស្បៀងអាហារដល់ប្រជាជនខ្លួនឯងនូវអាហារប្រាំពីរប្រភេទ ដោយមិនពឹងលើប្រទេសដទៃឡើយ។

ប្រទេសមួយនេះ គឺជាប្រទេស ហ្គីយ៉ាន ស្ថិតនៅក្នុងទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូង ដែលមានប្រជាជនប្រហែល៨០០​ ០០០នាក់។ បន្ទាប់​មកមាន​ប្រទេស​ចិន និងប្រទេស​វៀតណាម ដែល​អាច​ផ្គត់ផ្គង់ប្រជាជន​ខ្លួន​​នូវ​អាហារបាន​ចំនួន​ប្រាំមួយ​ប្រភេទ ក្នុង​ចំណោមអាហារ​ប្រាំពីរ​ប្រភេទ។  ក្នុងចំណោមចំនួន១៨៦ប្រទេស មាន១៥៤ប្រទេសអាចបំពេញតម្រូវការអាហាររបស់ប្រជាជនបានត្រឹមពីពីរទៅប្រាំប្រភេទប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោមអាហារចាំបាច់ទាំងប្រាំពីរប្រភេទ។

មានតែប្រទេសមួយប៉ុណ្ណោះក្នុងចំនោមប្រទេសចំនួនប្រាំពីរ ដែលមានផ្តល់ស្បៀងអាហារគ្រប់គ្រាន់ដោយខ្លួនឯងនៅក្នុងក្រុមអាហារចំនួនប្រាំប្រភេទ។  ភាគច្រើននៃប្រជាជាតិទាំងនេះ មានទីតាំងនៅក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុប និងទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូង។ ចំណែកប្រទេសផ្សេងទៀត ដែលមានផលិតកម្មទាប ហើយពឹងផ្អែកស្ទើរតែទាំងស្រុងលើដៃគូពាណិជ្ជកម្មមួយមុខប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់ការនាំចូលច្រើនជាងពាក់កណ្តាលនៃផលិតផលក្នុងស្រុក។

របាយ​ការណ៍​បាន​បន្ត​ថា​ សមត្ថភាពទាបក្នុងការ​ផ្គត់ផ្គង់​អាហារខ្លួនឯង និង​ការ​ពឹង​ផ្អែក​លើ​ប្រទេស​ដទៃ​សម្រាប់​ការ​នាំ​ចូល គឺ​គំរាម​កំហែង​ដល់​សមត្ថភាព​របស់​ខ្លួន​ ដើម្បីទប់ទាល់នឹងភាពរង្គោះរង្គើជា​សាកល ជា​ពិសេស​ងាយរងគ្រោះសម្រាប់​រដ្ឋ​តូចៗ។  អាក្រក់ជាងនេះទៅទៀត ប្រទេសខ្លះមិនមានសមត្ថភាពផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារដោយខ្លួនឯង នៅក្នុងក្រុមអាហារណាមួយឡើយ។  នេះជាករណីនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម អ៊ីរ៉ាក់ កោះម៉ាកាវ កាតា និងប្រទេសយេម៉ែន។

ការរកឃើញនេះ គឺគួរឱ្យព្រួយបារម្ភជាងនេះទៅទៀត ដោយសារការរឹតបន្តឹងនាពេលថ្មីៗនេះ ដែលបង្កឡើយដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ចាប់តាំងពីលោក ដូណាល់ ត្រាំ (Donald Trump) ឡើងកាន់អំណាចម្តងទៀត កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២៥។

ដូច្នេះការបង្កើតខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ប្រកបដោយភាពធន់នៅក្នុងពាណិជ្ជកម្ម និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាហារអន្តរជាតិ មានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ផ្តល់របបអាហារមានសុខភាពល្អ និងប្រកបដោយនិរន្តរភាព។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការពឹងផ្អែកខ្លាំងពេកលើការនាំចូលពីប្រទេសតែមួយ អាចធ្វើឱ្យប្រទេសនាំចូលនោះងាយរងគ្រោះបំផុត។ ការកសាងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់របបអាហារ ដែលមានភាពធន់ គឺជាការចាំបាច់សម្រាប់ធានាដល់សុខភាពសាធារណៈ។

ចំណែកតម្រូវការ​សម្រាប់​ប្រទេស​នានា ​ដើម្បី​ស្វ័យ​ភាពរបស់ខ្លួន ​ក៏​ជា​កត្តា​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​វិបត្តិ​អាកាសធាតុ។  ខណៈពេលប្រទេសមួយចំនួនធំនៅក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុបខំផលិតសាច់ និងផលិតផលទឹកដោះគោច្រើនហួសហេតុពេក ដែលផ្ទុយពីបណ្តាប្រទេសក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិក មិនសូវត្រូវការអាហារបែបនេះឡើយ៕


2025-11-15 12.43.44
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត កៅ ថាច អគ្គនាយកធនាគារ ARDB ផ្តល់អនុសាសន៍សំខាន់ៗ ប្រាំចំណុចសម្រាប់សហគ្រិន​អាចពិនិត្យលទ្ធភាព និងពិចារណា​ក្នុងការវិនិយោគ​​ដើម្បីអនាគត នៅកម្ពុជា

ដោយ ឡុង សារេត រាជធានីភ្នំពេញ៖ ​ ​​ ក្នុងពិធីបើកទិវាសហគ្រិនភាព កម្ពុជា​ឆ្នាំ​២០២៥​ ដ៏មានសារៈសំខាន់ និងមានអត្ថន័យ កាលថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥​ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត កៅ ថាច ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយកធនគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្ម (ARDB) ​បាន​ផ្តល់ជាអនុសាសន៍គន្លឹះសំខាន់ៗ សម្រាប់សហគ្រិនអាចពិនិត្យលទ្ធភាពរបស់ខ្លួន និងពិចារណា​ក្នុងការវិនិយោគដើម្បីអនាគតសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នៅក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅរកចក្ខុវិស័យឆ្នាំ២០៣០ សហគ្រិនកម្ពុជា នៅតែជាចរន្តឈាមដ៏មានសារៈសំខាន់ក្នុងប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ពោល​ គឺសហគ្រិននឹងនៅតែជាតួអង្គ ដែលមានថាមពលគ្រប់ខ្សែច្រវាក់តម្លៃសេដ្ឋកិច្ច ដោយបង្កើនសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច បង្កើនពិពិធកម្មនិងភាពធន់ បង្កើននវានុវត្តន៍ និងជំរុញបរិយាបន្ន។ បន្ថែមពីនេះ, ឯកឧត្តមបណ្ឌិតប្រតិភូ​ បានមានប្រសាសន៍ថា ការអភិវឌ្ឍមូលធនមនុស្សក៏សំដៅដល់ការអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាជនកម្ពុជានៅតាមជនបទអាចទទទួលបានចំណេះដឹង ដែលជាធាតុចូលដ៏សំខាន់សម្រាប់កសាងសហគ្រាសឱ្យកាន់តែរឹងមាំថែមទៀត ស្របពេលបច្ចុប្បន្ននេះ, ប្រទេសកម្ពុជាមានប្រមាណជា៦៥% នៃប្រជាជនសរុប ដែលមានអាយុក្រោម៣០ឆ្នាំ គឺជាកត្តាលីករដ៏សំខាន់សម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់កម្លាំងពលកម្មដល់សហគ្រាស និងអាជីវកម្ម។ ប្រសិនបើមានការវិនិយោគទៅលើកម្លាំងពលកម្ម​ ដើម្បីបង្កើនផលិតភាពការងារ នោះនាពេលអនាគតប្រទេសកម្ពុជានឹងមានភាពប្រកួតប្រជែងខ្ពស់។ ដូច្នេះ​​ សម្រាប់សហគ្រិន អាចពិនិត្យលទ្ធភាពរបស់ខ្លួន និងពិចារណា​ក្នុងការវិនិយោគរបស់ ដើម្បីអនាគតសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា​ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត កៅ ថាច​​​ បាន​ផ្តល់ជាអនុសាសន៍គន្លឹះសំខាន់ៗ​​ […]

photo_2025-11-14_13-02-10
រោងម៉ាស៊ីនក្នុងស្រុកជាច្រើនក្រុមហ៊ុនបាន​​និង​​កំពុងតែបង្កើនលទ្ធភាពប្រមូលទិញស្រូវផ្ការំដួលពីកសិករ

ភ្នំពេញ៖ នៅតាមបណ្តារោងចក្រម៉ាស៊ីនក្នុងស្រុកមួយចំនួន បាននិងកំពុងតែបង្កើនលទ្ធផលភាពប្រមូលទិញស្រូវពីកសិករ ក្នុងរដូវច្រូតកាត់ចុងឆ្នាំ២០២៥ និងដើមឆ្នាំ២០២៦នេះឱ្យបានច្រើនបំផុត ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទីផ្សារកកស្ទះស្រូវរបស់ប្រជាកសិករ ខណៈតម្លៃស្រូវប្រភេទខ្លះបាន​ងើបឡើងវិញ។ ជាក់ស្តែងនៅរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ឡាយសែ របស់ក្រុ​មហ៊ុន​ ស៊ីធី រ៉ាយស៍កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥នេះ បានប្រកាសប្រមូលទិញស្រូវរំដួលពីកសិករយ៉ាងសកម្ម​ ​និងទិញឱ្យបានច្រើនបំផុត ​ដើម្បីជួយសម្រួលដល់កសិករ​មិនឲ្យប្រឈមនឹងបញ្ហាក្នុងការរកទីផ្សារលក់ស្រូវ។ ​​ទាក់ទងនិងបញ្ហានេះ ឧកញ៉ា ឡាយ ឈុនហួ ប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករ​កម្ពុជា និងជាម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន ​ស៊ីធី រ៉ាយស៍ បានមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមហ៊ុន ក្រុ​មហ៊ុន​ ស៊ីធី រ៉ាយស៍បានចាប់ផ្តើមប្រមូលទិញស្រូវរំដួលពីកសិករ ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ មក ដែលមកទល់ពេលនេះ ប្រមូលទិញបានប្រមាណ២ម៉ឺន៥ពាន់តោន។ ឧកញ៉ា ឡាយ ឈុនហួ លើកឡើងថា សម្រាប់បច្ចុប្បន្ននេះ ក្រុមហ៊ុនកំពុងតែផ្តោតតែលើការប្រមូលទិញស្រូវរំដួលប៉ុណ្ណោះ ដោយសារ​វាជាប្រភេទពូជស្រូវយុទ្ធសាស្រ្តរបស់កម្ពុជា និងដើម្បីរក្សាតម្លៃពូជស្រូវប្រភេទនេះ ឱ្យមានតម្លៃល្អ ​ចៀសវាងកុំឱ្យមានការធ្លាក់ចុះដូចប្រភេទស្រូវផ្សេងទៀត ដោយសម្រាប់រដូវច្រូតកាត់ឆ្នាំនេះ ក្រុមហ៊ុនមានផែនការប្រមូលទិញស្រូវផ្ការំដួល (សើម) ពី៦ម៉ឺនតោន ទៅ៧ម៉ឺន​តោន។ ឧកញ៉ាបានបន្ថែមថា បច្ចុប្បន្ននេះតម្លៃស្រូវផ្ការំដួល​ល្អប្រសើរជាងមុន ដោយកាលពីដើមរដូវមានតម្លៃក្នុងរង្វង់៩៥០ដល់៩៧០រៀល ក្នុងមួយគីឡូក្រាម […]

532644521_1098871529027724_4828492821994040419_n
អូស្ត្រាលីគាំទ្រឲ្យកសិធុរកិច្ចកម្ពុជាកាន់តែលេចធ្លោនៅលើឆាកអន្តរជាតិ

ភ្នំពេញ៖ តាមរយៈកម្មវិធី CAPRED អូស្ត្រាលី បាននិងកំពុងគាំទ្រក្រុមហ៊ុន HESED Agricultural Trading ដែលជាក្រុមហ៊ុនផលិតផ្លែឈើសម្ងួតនៅកម្ពុជា ដើម្បីបង្កើនគុណភាពក្នុងដំណើរការផលិត និងអភិវឌ្ឍផលិតផល ដែលមានតម្លៃបន្ថែមសម្រាប់ទីផ្សារក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិ។ ក្រុមហ៊ុន HESED ទើបតែបានទទួលបានពានរង្វាន់  Great Taste Awards ដ៏មានកិត្យានុភាពចំនួនបីរង្វាន់ ដែលរួមមានពានរង្វាន់ផ្កាយ៣ ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនជាង១៤០០០ សម្រាប់ដំណាប់ស្វាយសម្ងួតធម្មជាតិសុទ្ធ១០០ភាគរយ។ ក្រុមហ៊ុននេះទិញវត្ថុធាតុដើមពីកសិករក្នុងស្រុកដោយផ្តល់តម្លៃសមរម្យ ហើយបានណែនាំពូជស្វាយកែវរមៀត ដែលជាពូជពិសេសរបស់កម្ពុជា ទៅកាន់ពិភពលោក។ ប្រទេសអូស្ត្រាលីប្តេជ្ញាជួយធុរកិច្ចកម្ពុជាឱ្យកាន់តែមានសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែង ដើម្បីរួមចំណែកដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយភាពធន់ បរិយាបន្ន និងនិរន្តរភាព។ កន្លងទៅថ្មីៗនេះ ប្រទេសអូស្ត្រាលី និងកម្ពុជាបានប្រារព្ធពិធីអបអរសាទរនូវកំណើនពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរ ស្របពេលក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ ត្រាស់ ត្រេឌីង ខូ អិលធីឌី (RTT) របស់កម្ពុជា បានបើកការនាំចេញនូវគ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងផ្លែឈើក្រៀមជាផ្លូវការលើកដំបូងទៅកាន់ប្រទេសអូស្ត្រាលី។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ អាចសម្រេចទៅបានក្រោមកិច្ចគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងពីប្រទេសអូស្ត្រាលី តាមរយៈកម្មវិធីភាពជាដៃគូ កម្ពុជា-អូស្ត្រាលី សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយភាពធន់ (CAPRED)។ គម្រោង CAPRED បានគាំទ្រក្រុមហ៊ុន RTT និងអាជីវកម្មកសិកម្មផ្សេងទៀតរបស់កម្ពុជា […]

photo_2025-11-14_11-20-00
វេទិកា និងពិព័រណ៍កសិកម្មកម្ពុជា ឆ្នាំ​២០២៥ ផ្តល់ឱកាស​ដល់វិនិយោគិន​ស្វែងយល់​ពីកាលានុវត្តភាព​វិនិយោគក្នុងវិស័យកសិកម្ម​ កសិពាណិជ្ជកម្ម និង​កសិស្បៀងអាហារ

ដោយ ឡុង សារេត ភ្នំពេញ៖ ​ក្រសួងកសិកម្ម​ រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ សហការជាមួយអង្គការដៃគូ បានរៀបចំ​វេទិកា និងពិព័រណ៍កសិកម្មកម្ពុជា ​ឆ្នាំ​២០២៥​ ​ក្នុងគោលបំណង​បង្កើតឱ្យមានការ​ពិភាក្សាកម្រិតខ្ពស់​ និងការដាក់តាំងបង្ហាញ​កសិផលសក្តានុពលរបស់កម្ពុជា​ ក៏ដូចជាផ្តល់ឱកាស​ជូនវិនិយោគិន​ស្វែងយល់​ពីកាលានុវត្តភាព​សម្រាប់ការវិនិយោគក្នុងវិស័យកសិកម្ម​ កសិពាណិជ្ជកម្ម និង​កសិស្បៀងអាហារ​។ ក្នុងពិធីបើកវេទិកា និងពិព័រណ៍​កសិកម្មកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី​១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៥​ ឯកឧត្តម ប្រាក់ ដាវីដ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានលើកឡើង​ថា វិស័យកសិកម្មកម្ពុជាបានបោះជំហ៊ាន​មកដល់ដំណាក់កាលថ្មី​ និងកំពុងជួបប្រទះបញ្ហាប្រឈមថ្មី​មួយចំនួន​ ជាពិសេស​និរន្តរភាពនៃផលិតកម្ម​ និងតម្រូវការទីផ្សារ​។  ថ្លៃដើមផលិតខ្ពស់​ ទីផ្សារ និងការកែច្នៃផលិតផលនៅមាន​កម្រិក​ និងការប្រែប្រួលមិនអាចស្មានទុកបានជាមុន​ នៃតម្លៃកសិផលនៅលើទីផ្សារ​អន្តរជាតិ​ ដែលទាំងអស់នេះទាមទារឱ្យគ្រប់តួអង្គ​ពាក់ព័ន្ធ​ចូលរួមសហការ និងគាំទ្រថែមទៀត​ ក្នុងគោលបំណង​បន្តរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហា ​និងផ្តល់ក្តីសង្ឃឹម​ដល់​ប្រជាកសិករ ដែល​បាននិងកំពុងខិតខំ​ប្រឹងប្រែងផលិតដើម្បីធានាសន្តិសុខស្បៀងផង លើកកម្ពស់ជីវភាពគ្រួសារ​ផង​ និងទ្រទ្រង់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិផង។​ ឯកឧត្តមបន្តទៀតថា ដើម្បី​សម្រេចបាននូវគោលដៅ​នេះ​ ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការគ្រប់លំណាប់ថ្នាក់​នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ​ បាននិងកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែង​អនុវត្តគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល​ ជាពិសេស​យុទ្ធសាស្ត្របញ្ជកោណ​ដំណាក់កាលទី​១ និងកម្មវិធីគោលនយោបាយ​អាទិភាពទី៥ និងទី​៦។​ យន្តការរក្សាលំនឹងតម្លៃកសិផលគន្លឹះ […]

កាលវិភាគផ្សព្វផ្សាយ