សិប្បកម្មកែច្នៃត្រីនៅខេត្តសៀមរាប ប្រែក្លាយពីលក្ខណៈគ្រួសារទៅជាសិប្បកម្មមានគុណភាពក្នុងការនាំត្រីចេញទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស

ដោយ ជិន ម៉ាដេប៉ូ

តាមរយៈការកែច្នៃត្រីតាមលក្ខណៈគ្រួសារដែលប្រកបដោយគុណភាព​ ពិសេសមានរសជាតិឆ្ងាញ់ពិសា ថែមទៀតនោះ បានកំពុងជួយឱ្យ សិប្បកម្មកែច្នៃត្រី យន់ ស៊ីនួន ដែលមានទីតាំងនៅសង្កាត់ជ្រាវ ក្រុង សៀមរាប អាចរកទីផ្សារកាន់តែទូលំទូលាយ ដោយប្រែក្លាយជាសិប្បកម្មតូចតាចមួយ ពង្រីកខ្លួននាំចេញលក់ទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។

ផ្តើមចេញពីអាជីវកម្មលក្ខណៈគ្រួសារតូចមួយ ហើយបានពង្រីកខ្លួនមកដល់ពេលនេះ ដោយសារតែ ការអនុវត្តអនាម័យល្អ និង ប្រភពត្រី ដែលមាននិរន្តរភាព។

គិតមកដល់ពេលនេះសិប្បកម្ម យន់ ស៊ីនួន បានកែច្នៃជលផលនេសាទសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់លើទីផ្សារក្នុងស្រុកក្នុងនេះដូចជា ផ្សារធម្មជាតិក្នុងខេត្តសៀម រាប និងភ្នំពេញ រួមទាំងអ្នកចែកចាយបន្តក្រៅប្រទេស តាមរយៈប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែល រស់នៅអូស្ត្រាលី អាមេរិក ជប៉ុន កូរ៉េជាដើម។

លោកស្រី យន់ ស៊ីនួន ជាម្ចាស់សិប្បកម្ម យន់ ស៊ីនួន បានប្រាប់ឱ្យដឹងថា ​​សិប្បកម្មមួយនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០០២ ដោយផ្តោត និង មានការតាំងចិត្តខ្ពស់ក្នុងការថែរក្សាមុខម្ហូបខ្មែរប្រពៃណី ដែលជាកេរ្តិ៍ មរតកដូនតា ដូចជាត្រីងៀត ប្រហុក និងផ្អក ជាមួយសុវត្ថិភាពនិង គុណភាព។ អ្វីដែលកាន់តែពិសេសនោះគឺត្រីងៀត ត្រីឆ្អើរ និងត្រីប្រាហើម ជាផលិតផលចម្បងកែច្នៃពីត្រីក្នុង ស្រុក ដូចជាត្រីរ៉ស់ ត្រីប្រា ត្រីអណ្តែង ត្រីឆ្លូញ។ផលិតផលសម្រេច មានតម្លៃមធ្យមពី៩-៣២ដុល្លារក្នុងមួយគីឡូក្រាម សម្រាប់អតិថិជនធម្មតានិង ចំណូលមធ្យម។

​លោកស្រី យន់ ស៊ីនួន បានឱ្យដឹងដែរថាកាលពីមុនមកពេលមិនទាន់បានរៀបចំរោងធ្វើត្រីងៀតនេះ ទីផ្សារមិនទាន់មានសន្ទុះខ្លាំងនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ តាមរយៈកម្មវិធីគម្រោងរបស់ CAPFISH-Capture គឺបានរៀបចំរោងសម្ងួត ដែលជួយឱ្យសិប្បកម្មបង្កើនការលក់មានការកើនឡើង។ ផលិតផលទាំងនេះថែមទាំង បាននាំចេញទៅក្រៅប្រទេស ដូចជា អូស្ត្រាលី អាមេរិក និងកាណាដា។

ម្ចាស់សិប្បកម្ម រូបនេះបានឱ្យដឹងថាការផលិត និងការកែច្នៃគឺអ្នកស្រីបានយកចិត្តទុកដាក់បំផុត ដោយធានាបានសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និងគុណភាព។

ដោយឡែក លោក បណ្ឌិត ឈូន ចំណាន ប្រធាននាយកដ្ឋានបច្ចេកវិទ្យាកែច្នៃ និងគុណភាពនៃរដ្ឋបាលជលផលបានបញ្ជាក់ប្រាប់ថាប្រហុកសៀមរាបគឺជាប្រហុកដែលទទួលបានម៉ាក្យសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រទំនិញ (GI)ហើយប្រហុកសៀមរាបបានទទួលស្គាល់ថាជាប្រហុកមានរសជាតិឈ្ងុយឆ្ងាញ់។ប្រហុកសៀមរាបមានលក្ខណៈខុសពីតំបន់ផ្សេង។ក្រៅពីនេះការកែច្នៃត្រីងៀត និងត្រីកែច្នៃដទៃទៀតកំពុងទទួលបានគុណភាពល្អ ដែលជាផ្នែកមួយស្រូបទាញទីផ្សារទាំងក្នុងប្រទេស និងពិសេសការនាំចេញលក់ក្រៅប្រទេសបន្តបន្ទាប់ផងដែរ។

ជាងនេះទៅទៀតតាមរយៈមានកិច្ចគាំទ្រពីគម្រោង CAP FISH –Captureបានជួយកែលម្អទីតាំង និងសម្ភារបរិក្ខារកែច្នៃ និងទទួលវិញ្ញាបនបត្រនិមិត្តសញ្ញាគុណ ភាពផលផលិតផលជលផលកម្ពុជា ឬហៅថាCQS។ ហើយកម្មវិធីនេះ ជួយបង្កើនផលិតភាព កែលម្អការវេចខ្ចប់ និងផលិតភាពកើនឡើងតម្លៃប្រសើរ។ក្រោយទទួលបាន CQS សហគ្រាសបង្កើនការលក់ទៅផ្សារទំនើប និងកើនតម្លៃល្អជាងមុនថែមទៀត។

​​គួរបញ្ជាក់ថា សម្រាប់កញ្ចប់វិនិយោគរបស់គម្រោង និងប្រាក់កម្ចី ជួយសហគ្រាសកែលម្អទីតាំង និងសម្ភារ បរិក្ខារកែច្នៃ និងទទួលវិញ្ញាបនបត្រនិមិត្តសញ្ញាគុណ ភាពផលផលិតផលជលផលកម្ពុជា CQS។ កម្មវិធីនេះជួយបង្កើនផលិតភាព កែលម្អការវេចខ្ចប់ និងផលិតភាពកើនពី១៥ទៅ១៨តោនក្នុង មួយឆ្នាំ ជាមួយតម្លៃកាន់តែប្រសើរ។ ការវិនិយោគរបស់គម្រោងជួយឱ្យ សហគ្រាស ទទួលបានប្រាក់ចំណូលកាន់តែប្រសើរ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់លើទីផ្សារ៕


Benguet-frost-30December2025
អាកាសធាតុចុះត្រជាក់ខ្លាំងរហូតកកដំណាំបន្លែក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីន

ឡាទ្រីនីដាត៖ សីតុណ្ហភាពនៅតែបន្តចុះត្រជាក់ខ្លាំងនៅតំបន់ភ្នំក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីន ជាពិសេសនៅក្នុងខេត្ត បេងហ្គេត (Benguet) ត្រូវបានរាយការណ៍ថា ធ្វើឱ្យចំហាយទឹកនៅក្នុងខ្យល់ប្រែទៅជាទឹកកក ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ និងខូចខាតដំណាំនៅក្នុងចម្ការបន្លែរបស់កសិករ។ កសិករដាំបន្លែនៅក្នុងតំបន់នេះ បាននិយាយថា ពួកគាត់បានកត់សម្គាល់ឃើញទឹកកក នៅលើដំណាំរបស់គាត់។ នៅពេលគាត់បានពិនិត្យមើលកសិដ្ឋាននៅពេលព្រឹក បានឃើញស្លឹកបន្លែរបស់គាត់គ្របដណ្តប់ដោយទឹកកក។ លោក​បានបន្ត​ថា អាកាសធាតុ​ចុះត្រជាក់រហូតដល់ធ្វើឱ្យកកនេះ ​បាន​បង្ក​ក្តី​បារម្ភ​ដល់​ ​កសិករ​ហ្វីលីពីន ព្រោះ​ទឹកកក​អាច​បំផ្លាញ​ដំណាំ និង​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​ប្រមូល​ផល។ ការតាមដានសីតុណ្ហភាពរបស់ការិយាល័យអាកាសធាតុ រដ្ឋនៅសាកលវិទ្យាល័យខេត្តបេងហ្គេត បានកត់ត្រាសីតុណ្ហភាពទាបបំផុត គឺ១២,១អង្សា។ ចំណែកយោងតាមមន្ត្រីមូលដ្ឋាន បានឱ្យដឹងថា តំបន់ខ្ពស់ៗទំនងជាជួបប្រទះនឹងការចុះត្រជាក់ខ្លាំងពេករហូតដល់កកតែម្តងនៅរដូវកាលនេះ។ ពួកគេបានណែនាំកសិករឱ្យចាត់វិធានការសាមញ្ញៗ ដើម្បីការពារដំណាំរបស់ខ្លួន ដូចជាការគ្របបន្លែនៅពេលសីតុណ្ហភាពទាប និងតាមដានស្ថានភាពអាកាសធាតុជាប្រចាំ។ ចំែណកការិយាល័យកសិកម្ម ក្នុងខេត្តបេងហ្គេត បាននិយាយថា កសិករអាចប្រោះទឹកលើកសិដ្ឋានរបស់ខ្លួន ឬធ្វើរោងគ្របពីលើបន្លែ ដើម្បីកាត់បន្ថយោលប៉ះពាល់ដោយសីតុណ្ហភាពចុះត្រជាក់ខ្លាំង។ ទីប្រជុំជន​ភាគខាងជើង​នៃ​ទីក្រុង បេងហ្គេត នៅតែជា​អ្នកផលិត​បន្លែ​ តំបន់ខ្ពង់រាប​ធំជាងគេ​របស់ប្រទេសហ្វីលីពីន ដោយផ្គត់ផ្គង់​យ៉ាងហោចណាស់បាន៨៥ភាគរយ​នៃតម្រូវការ​ទីផ្សារនៅក្នុងតំបន់៕

photo_2025-12-31_09-42-39
កសិករដាំបន្លែ នៅស្រុកវាលវែង រួមគ្នាជួយឧបត្ថម្ភដល់កងទ័ពជួរមុខ និងបង្កើនដាំដំណាំដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុក

ដោយ  ជិន ម៉ាដេប៉ូ ពោធិ៍សាត់៖ ដើម្បី​ផ្គគតត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុកនូវបន្លែបង្កា ជាពិសេស ពេលមានសង្រ្គាមជាមួយកងទ័ពថៃឈ្លានពានយោធាថៃ ប្រជាកសិករនៅស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់ បាននាំគ្នាងាកមកសម្រុកដាំបន្លែ ដើម្បីឆ្លើយតបតាមតម្រូវការរបស់អតិថិជន ដែលពិបាកក្នុងការធ្វើដំណើរចេញចូល។ មិនត្រឹមតែការដាំលក់ប៉ុណ្ណោះទេ កសិករមួយចំនួនថែមទាំងបានជួយឧបត្ថម្ភដល់កងទ័ពជួរមុខ ដែលកំពុងជាប់ដៃប្រយុទ្ធជាមួយពួកខ្មាំងឈ្លានពានពីសំណាក់យោធាថៃថែមទៀត។ ក្នុងសង្រ្គាមរយៈ២១ថ្ងៃកន្លងមកនេះ ទោះបីគ្រាប់កំាំភ្លើងតូចធំ និងយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែក កក្រើកតំបន់មួយចំនួនស្ទើររៀងរាល់ថ្ងៃក៏ដោយ ប៉ុន្តែអ្នកដាំបន្លែរបស់កសិករខ្មែរ នៅស្រុកវាលវែង នៅតែព្យាយាមសម្រុកដាំដំណាំឥតបង្អង់ដៃ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាជួយផ្គត់ផ្គង់បន្លែក្នុងតំបន់មូលដ្ឋានរស់នៅមិនឱ្យខ្វះខាត ដោយសារតែពេលនេះជួបការពិបាកក្នុងការនាំចូលពីខាងក្រៅ និងពលរដ្ឋមិនអាចឆ្លងកាត់ទៅមកបាន។ លោក កែវ ពក រស់នៅភូមិទំព័រ ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់ បានប្រាប់ ARDB TVថា លោកបានដាំបន្លែច្រើនមុខណាស់ ក្នុងនេះដូចជាដំណាំស្ពៃក្តោប ស្ពៃ ចង្កឹះ ស្ពៃក្រញាញ់ ត្រសក់ ខាត់ណា និងដំណាំចេក ល្ហុង ពោតជាដើម។ ក្នុងពេលនេះលោកបានប្រមូលផលដំណាំស្ពៃច្រើនមុខ ដូចជាស្ពៃចង្កឹះ ខាតណា ស្ពៃក្រញាញ់​ ដែលស្ពៃទាំងនេះមួយផ្នែកលក់ឱ្យពលរដ្ឋ ភោជនីយដ្ឋាន ផ្សារប្រម៉ោយ និងចែកចាយដល់ក្នុងស្រុកវាលវែងមួយចំនួនទៀត។ លោកបានប្រាប់ដែរថា គិតចាប់ពីថ្ងៃផ្ទុះសង្រ្គាមដោយសារតែការឈ្លានពានពីសំណាក់យោធាថៃ […]

image_2025-12-31_09-03-40
អ្នកចិញ្ចឹមគោក្នុងស្រុកចាប់យកការបង្កាត់ពូជគោមានតម្លៃថ្លៃ ដើម្បីបានផលចំណេញពីទីផ្សារ

ដោយ ឡុង សារេត ភ្នំពេញ៖ អ្នកដំណាងកសិដ្ឋាន i7 កម្ពុជា ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅស្រុកខ្សាច់កណ្តាល ខេត្តកណ្តាល បានសង្កេតឃើញថា បន្ទាប់ពីកសិដ្ឋាននាំយកទឹកស្ពាមពូជគោ និងមេបាពូជ ដែលមានតម្លៃរាប់ម៉ឺនដុល្លារក្នុងមួយក្បាលចូលមកអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជាអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកនេះ មានអ្នកចិញ្ចឹមមេគោពូជ នៅក្នុងស្រុកជាច្រើនបានងាកមកបង្កាត់ពូជគោតាមបែបសិប្បនិម្មិត ដើម្បីបានផលចំណេញនៅគ្រាបន្ទាប់។ លោក អឿន សុផល តំណាងកសិដ្ឋាន  i7កម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នចំណាប់អារម្មណ៍របស់ពលរដ្ឋនៅតាមទីជនបទ ពិសេសអ្នកប្រកបមុខរបរចិញ្ចឹមគោ បានងាកមកបង្កាត់ពូជគោតាមបែបសិប្បនិម្មិតនេះបានច្រើន។ មូលហេតុពួកគាត់ទទួលបានពូជគោសុទ្ធ ដោយសារកសិដ្ឋានមានទឹកស្ពាមពូជគោប្រាម៉ាន់មានគុណភាពល្អ ហើយចំពោះចរន្តទីផ្សារទិញគោក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន អ្នកដើរប្រមូលទិញគោ ផ្តោតទៅលើកូនគោ ដែលបង្កាត់ពូជបែបសិប្បនិម្មិត រវាងពូជគោប្រាម៉ាន់ជាមួយពូជគោក្នុងស្រុក។ បើតាមតំណាងកសិដ្ឋានខាងលើ  គោកើតមកពីការបង្កាត់ពូជនេះ វាងាយស្រួលក្នុងការថែទាំ ហើយឆាប់លូតលាស់បានលឿន  ខុសប្លែកពីពូជគោធ្លាប់មាន។ លើសពីនេះជួយឱ្យកសិករ ឬអ្នកចិញ្ចឹមកាត់បន្ថយថ្លៃផលិតគោឱ្យធ្លាក់ចុះទាប។ លោក អឿន សុផល បានអះអាងថា ការលក់ទឹកស្ពាមពូជគោប្រាម៉ាន់បច្ចុប្បន្នកំពុងមានសន្ទុះមានការកើនឡើងប្លែកពីធម្មតា បើប្រៀបធៀបនៅពេលកន្លងមក ដោយក្នុងមួយខែអាចផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្ពាមពូជគោប្រាម៉ាន់ជាមធ្យមបានប្រមាណជាង១០០ដូស ឬ១០០យូនីត៕  

Zespri-Kiwifruit-1024x576
ការនាំចេញផលិតផលសាកវប្បកម្មនូវែលសេឡង់ នឹងឈានដល់ទឹកប្រាក់៥,៥ពាន់លានដុល្លារ

វែលីងតោន៖ យោងតាមរបាយការណ៍បឋមស្តីពីស្ថានភាព និងទស្សនវិស័យឧស្សាហកម្ម របស់ក្រសួងឧស្សាហកម្ម បានឱ្យដឹងថា ប្រាក់ចំណូលបានមកពីការនាំចេញផលិតផលសាកវប្បកម្មរបស់ប្រទេសនូវែលសេឡង់ នឹងកើនឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៥នេះ និងបន្តកើនឡើងរហូតដល់ពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០២៦។ ការព្យាករណ៍នេះបង្ហាញថា ប្រាក់ចំណូលបានមកពីការនាំចេញផលិតផលសាកវប្បកម្មនឹងកើនឡើង៥ ភាគរយ ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ប្រហែល៥ ៥០០លានដុល្លារ។ ផ្លែគីវីនៅតែជាផលិតផលធំបំផុតនៅក្នុងវិស័យសាកវប្បកម្ម ដោយផ្តល់ប្រាក់ចំណូលប្រហែល២,៦ ពាន់លានដុល្លារ។ ការព្យាករណ៍នេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីរដូវវប្រមូលផលិតកម្មដ៏ល្អ ដែលនឹងទិន្នផលខ្ពស់ និងមានតម្លៃល្អនៅលើទីផ្សារ។ ចំណែកការនាំចេញផ្លែប៉ោម ក៏ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងមានដំណើរការល្អផងដែរ ដោយសារអាកាសធាតុអំណោយផលល្អ នៅឆ្នាំ២០២៥ ផ្តល់ទិន្នផលខ្ពស់ និងមានគុណភាពល្អ។ ជាលទ្ធផល ការនាំចេញផ្លែប៉ោមត្រូវបានគេព្យាករថា នឹងទទួលបានប្រាក់ចំណូលដល់ប្រហែល៦០០លានដុល្លារ។ រីឯការនាំចេញផ្លែឈើរី ត្រូវបានគេព្យាករណ៍ថា នឹងរកប្រាក់ចំណូលបានប្រហែល៧៨លានដុល្លារ។ នាយកប្រតិបត្តិផ្នែកសាកវប្បកម្មនូវែលសេឡង់ បានមានប្រសាសន៍ថា ទស្សនវិស័យនាំចេញនឹងត្រូវបានកត់សម្គាល់ដោយអ្នកដាំដុះ និងសហគមន៍ក្នុងតំបន់។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា «ខណៈពេលទស្សនវិស័យនាំចេញមានសន្ទុះល្អ ប្រាក់ចំណូលបានមកពីនាំចេញក៏ច្រើនដែរ។ ប៉ុន្តែ អ្នកដាំដុះនៅតែបន្តប្រឈមមុខនឹងសម្ពាធថ្លៃដើមខ្ពស់ ដែលអាចបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ប្រាក់ចំណូល»។ លោកស្រីបានបន្ថែមថា «ដើម្បីឱ្យវិស័យនេះរីកចម្រើន និងវិនិយោគដោយមានទំនុកចិត្ត អាជីវកម្មសាកវប្បកម្មត្រូវមានប្រាក់ចំណេញ។ ការធានាថា អ្នកដាំដុះអាចទទួលបានតម្លៃបន្ថែមពីភាពរឹងមាំ និងនិរន្តរភាពរយៈពេលវែងរបស់ឧស្សាហកម្ម»។ លោកស្រីក៏បាននិយាយផងដែរថា ទស្សនវិស័យនេះបង្ហាញពីប្រសិទ្ធភាពនៃគោលនយោបាយ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកដាំដំណាំហូបផ្លែ និងបន្លែ អាចគ្រប់គ្រងសម្ពាធថ្លៃដើម និងហានិភ័យ។ […]

កាលវិភាគផ្សព្វផ្សាយ