សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត អញ្ជើញបើកសន្និសីទចក្ខុវិស័យប្រទេសកម្ពុជាឆ្នាំ២០២៥ក្រោមប្រធានបទយុទ្ធសាស្ត្រកំណើនថ្មីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា

ភ្នំពេញ៖ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានថ្លែងក្នុងពិធីបើកសន្និសីទប្រចាំឆ្នាំចក្ខុវិស័យប្រទេសកម្ពុជាឆ្នាំ២០២៥ ក្រោមប្រធានបទ “យុទ្ធសាស្ត្រកំណើនថ្មីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា អាទិភាពសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់និងនិរន្តរភាព” នាព្រឹកថ្ងៃទី ៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ។

សម្តេចធិបតីបានថ្លែង​​បញ្ជាក់ថា ការស្រាវជ្រាវ និងការប្រមូលទិន្នន័យនិងព័ត៌មាន,ការវិភាគឱ្យបានច្បាស់លាស់ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ​ និងការបង្កើនសមត្ថភាពរបស់ស្ថាប័នទទួលខុសត្រូវ គឺជាកិច្ចការដ៏សំខាន់ ព្រោះថា បើទិន្នន័យនិងព័ត៌មានដែលប្រមូលបានខុស នោះការសម្រេចចិត្តក៏ខុស ហើយការរៀបចំគោលនយោបាយក៏ខុសដូចគ្នា។

ការណ៍នេះនឹងធ្វើឱ្យខាតបង់ច្រើន រួមទាំងធនធានហិរញ្ញវត្ថុ និងពេលវេលា ហើយអ្នកដែលត្រូវអន្តរាគមន៍ជួយពិតប្រាកដត្រូវបានទុកចោល និងពេលខ្លះការអន្តរាគមន៍ខុសគោលដៅ ធ្វើឱ្យមានបញ្ហាលើសដើម។

ជាមួយគ្នានេះសម្ដេចបរវធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានបំផុសគំនិតឱ្យយកចិត្តទុកដាក់ពិភាក្សាលើលើបរិការ​ណ៍​​សកល រួមមាន ៖ (១). ការកើនឡើងនូវចរន្តគាំពារនិយម ដែលអាចឈានទៅដល់សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម និងសង្រ្គាមបច្ចេកវិទ្យា; (២). ការ​ចាប់​ផ្ដើ​មពឹង​ផ្អែក​កាន់តែខ្លាំង​ឡើងលើ​សេដ្ឋកិច្ច​ក្នុង​តំបន់ ​ដើម្បី​ជំរុញ​ការ​អភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច (៣). សម្ទុះនៃការធ្វើបរិវត្តកម្មឌីជីថលកាន់តែលឿន ជាពិសេសលើបញ្ញាសិប្បនិមិ្មត, និង (៤). និន្នាការកើនឡើងនៃអន្តរកាលបៃតង តួយ៉ាងដូចជាការវិនិយោគលើថាមពលកកើតឡើង និងរថយន្តអគ្គិសនី ជាដើម ។

បន្ថែមពីនេះ ក្នុងបរិការណ៍កម្ពុជា, សូម​មាន​ការពិភាក្សាឱ្យបានផុលផុសលើ ៖ (១). ការកំណត់ និងអភិវឌ្ឍន៍វិស័យដែលជាប្រភពកំណើនថ្មី​ (២). ការត្រៀមលក្ខណៈចាកចេញពីចំណាត់ក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍតិចតួច (៣). យុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការអភិវឌ្ឍសហគ្រាសធុនមីក្រូ, តូច និង មធ្យម និងធុរកិច្ចបង្កើតថ្មី និង (៤). ការអភិវឌ្ឍជំនាញបច្ចេកទេស បំពេញគម្លាតនៃជំនាញ (Skill gap) និងការបំពេញតម្រូវការនាពេលអនាគត ។

សម្ដេចបវរធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានផ្តល់ជាអនុសាសន៍ជូន វិទ្យាស្ថាន បណ្ដុះបណ្ដាល និងស្រាវជ្រាវដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDRI) ដើម្បីបន្តពង្រឹងសមត្ថភាពស្ថាប័ន ជាពិសេសលើកិច្ចការស្រាវជ្រាវរបស់ខ្លួន ឱ្យកាន់តែមានគុណភាពខ្ពស់ប្រកបដោយគុណវុឌ្ឍិ សម្រាប់រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាសាធារណជនទូទៅ រួមមាន៖ ទី១). ការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយស្ថាប័នស្រាវជ្រាវ​ក្នុងតំបន់ ដើម្បីទទួលបាននូវទស្សនាទានបន្ថែម ជាមួយនឹងចក្ខុវិស័យកាន់តែទូលំទូលាយ ក្នុងគោលដៅបង្កើនសមត្ថភាពរបស់ស្ថាប័ន សម្រាប់បម្រើដល់ការវិភាគ និង សិក្សាស្រាវជ្រាវ។

ចំណុច ទី២). ការបំផុសគំនិតជជែកពិភាក្សាអំពីកិច្ចអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដើម្បីបន្តលើកកម្ពស់ការបំផុសស្មារតីចូលរួមជជែកពិភាក្សា, ផ្តោះប្តូរយោបល់ និង ហ៊ានលើកជាមតិយោបល់ក្នុងន័យស្ថាបនា និងកែលម្អ; និង ទី៣).បន្តបំពេញតួនាទីជាសេវាមជ្ឈមណ្ឌលប្រមូលទិន្នន័យ និងបោះពុម្ពផ្សាយឯកសារស្រាវជ្រាវបែបបរិមាណវិស័យ និងគុណវិស័យ ដើម្បីបន្តលើកកម្ពស់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលប្រើប្រាស់ព័ត៌មាន និងទិន្នន័យបឋម (Primary data) តាមរយៈការចុះប្រមូលទិន្នន័យ និង ស្ទង់មតិ ព្រោះថាសុក្រឹតភាព និងសង្គតិភាពនៃទិន្នន័យបឋម ឬ អាចហៅថាទិន្នន័យកម្រិតមីក្រូ (Micro data) គឺមានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់ជាធាតុចូលក្នុងការរៀបចំគោលនយោបាយ ឬ តម្រង់ទិសវិធានការគោលនយោបាយឱ្យកាន់តែចំគោលដៅ និងឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការជាក់ស្តែង៕

 

 


photo_2025-10-20_11-44-17
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត កៅ ថាច ដឹកនាំប្រតិភូធនាគារ ARDBចេញដំណើរទៅទីក្រុងម៉ាកាវប្រទេសចិន ដើម្បីដឹកនាំកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសមាគម ADFIAPលើកទី៩៩

ភ្នំពេញ៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត កៅ ថាច ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយកនៃធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្ម (ARDB) និងប្រធានសមាគមគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក (ADFIAP​) បានដឹកនាំប្រតិភូតំណាងធនាគារ ARDB ចេញដំណើរទៅទីក្រុងម៉ាកាវនៃប្រទេសចិន ដើម្បីដឹកនាំកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសមាគម ADFIAP លើកទី៩៩ និងចូលរួមជាអធិបតីក្នុងវេទិកា ADFIAP-AADFI Joint International CEO Forum 2025 និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធនានា ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី១៩ ដល់ថ្ងៃទី២៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥។ ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ, ឯកឧត្តមបណ្ឌិត កៅ ថាច នឹងចូលរួមក្នុងកម្មវិធី ADFIAP Development Finance Fellowship Program ចាប់ពីថ្ងៃទី២០ ដល់ថ្ងៃទី២១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលផ្តល់ឱកាសដល់ថ្នាក់ដឹកនាំ និងគណៈគ្រប់គ្រងជាន់ខ្ពស់នៃគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងតំបន់ ចែករំលែកចំណេះដឹង និងបទពិសោធ ពាក់ព័ន្ធនឹងការដឹកនាំ ព្រមទាំងនវានុវត្តន៍នានាក្នុងការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានអភិវឌ្ឍន៍។ កិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃសមាគម ADFIAP លើកទី៩៩ នឹងផ្តល់នូវវេទិកាដ៏សំខាន់មួយដល់សមាជិក ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលរបស់សមាគមក្នុងការត្រួតពិនិត្យទៅលើវឌ្ឍនភាពការងារ និងការផ្តួចផ្តើមនានា, ពិភាក្សា […]

image_2025-10-20_11-18-12
ភូមាបង្កើតសមាគមអ្នកដាំ និងអ្នកនាំចេញផ្លែទុរេន ទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ

ណៃពិដោរ៖ ប្រទេសភូមា គ្រោងបង្កើតសមាគមអ្នកដាំ និងអ្នកនាំចេញផ្លែទុរេន ដើម្បីបង្រួបបង្រួមអ្នកផលិតក្នុងតំបន់ និងពង្រឹងតួនាទីរបស់ប្រទេសក្នុងពាណិជ្ជកម្មផ្លែទុរេននៅលើពិភពលោក។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះនឹងច្របាច់បញ្ចូលគ្នានូវក្រុមអ្នកដាំទុរេនមកពីតំប់សំខាន់ៗមួយចំនួន ដែលសព្វថ្ងៃនេះស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់សមាគមអ្នកផលិត និងនាំចេញបន្លែផ្លែឈើ ភូមា។ នៅពេលបានចុះបញ្ជីជាផ្លូវការជាមួយអគ្គនាយកដ្ឋានចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុន និងវិនិយោគ សមាគមថ្មីនេះនឹងសម្របសម្រួលសកម្មភាពនាំចេញផ្លែទុរេន​ ដែលមានគុណភាពស្តង់ដារ និងគាំទ្រដល់ការនាំចូលចេញប្រកួតប្រជែងលើទីផ្សារសម្រាប់អ្នកដាំទុរេនទូទាំងប្រទេសភូមា។ យោងតាមប្រធានសមាគមអ្នកផលិត និងនាំចេញបន្លែផ្លែឈើ ភូមា បានឱ្យដឹងថា សមាគមអ្នកដាំ និងអ្នកនាំចេញផ្លែទុរេន នឹងពង្រឹកសមត្ថភាពអ្នកដាំ និងអ្នកនាំចេញនូវស្តង់ដារច្បាស់លាស់ និងលើកកម្ពស់ការប្រកួតប្រជែងរបស់ប្រទេសផ្លែទុរេនភូមានៅក្នុងទីផ្សារអន្តរជាតិ។ សមាគមអ្នកដាំ និងអ្នកនាំចេញផ្លែទុរេន ភូមា​​ នឹងចូលរួមចំណែកជាមួយសមាគមអ្នកផលិត និងអ្នកនាំចេញបន្លែផ្លែឈើភូមា ដែលនាពេលកន្លងមកធ្លាប់សហការគ្នាក្នុងការត្រួតពិនិត្យមើលមេរោគ ឬសំណល់ថ្នាំពុលនៅបន្លែផ្លែឈើឱ្យបានត្រឹមត្រូវសម្រាប់នាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសចិន។ កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ នាយកដ្ឋានកសិកម្មនៅភាគខាងត្បូងរដ្ឋសាន បានបើកសិក្ខាសាលាមួយ ដើម្បីស្វែងយល់ពីតម្រូវការត្រួតពិនិត្យ និងបទដ្ឋានសុវត្ថិភាពរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយចិន។  ដូច្នេះ ការងារនេះត្រូវតែសហការគ្នារវាងសមាគមអ្នកផលិត និងអ្នកនាំចេញបន្លែផ្លែឈើ ដើម្បីពង្រឹងស្តង់ដាររបស់ខ្លួនឱ្យស្របនឹងស្តង់ដារនាំចេញរបស់បរទេស។ ប្រធានសមាគមអ្នកផលិត និងអ្នកនាំចេញបន្លែផ្លែឈើភូមា បានបង្កើតក្រុមហ៊ុនសាធារណៈសម្រាប់កសិករមួយ ដែលមានទិសដៅសម្រាប់នាំចេញផលិតផលកសិកម្មទៅកាន់ប្រទេសសិង្ហបុរី ម៉ាឡេស៊ី និងប្រទេសថៃ នៅក្នុងពេលខាងមុខនេះ  ដោយខិតខំគាំទ្រឱ្យមានការនាំចូលជីកសិកម្ម និងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតផងដែរ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ដល់អ្នកដាំដុះ។ ចំណែកស្ថានទូត​ចិន​ប្រចាំ​ប្រទេសភូមា ​បាន​និយាយ​ថា កន្លងមកថ្មីៗនេះ […]

565661468_2358993554520929_5089567274365792881_n
សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត អញ្ជើញជាអធិបតីដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ពិធីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ

ភ្នំពេញ៖ អាកាសយានដ្ឋានអន្ដរជាតិ “តេជោ” ត្រូវសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្ដីនៃកម្ពុជា និងលោកជំទាវពេជ ចន្ទមុន្នី ហ៊ុនម៉ាណែត នៅថ្ងៃទី២០ តុលា ឆ្នាំ២០២៥នេះ។ អាកាសយានដ្ឋានអន្ដរជាតិតេជោ ត្រូវបានសាងសង់លើផ្ទៃដីទំហំ២,៦០០ហិកតា ក្រោមទុនវិនិយោគប្រមាណ ១,៥០០លានដុល្លារអាមរិក គឺមានវិសាលភាពដ៏ធំមហិមាយ៉ាងទំនើបល្អប្រណិត និងជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី៩ ក្នុងចំណោមព្រលានយន្ដហោះអន្ដរជាតិធំៗមហិមាលើពិភពលោក ដែលស្ថិតនៅក្រុងតាខ្មៅ ខេត្ដកណ្ដាល ក្រោមអំណរសាទរពីភ្ញៀវជាតិ និងអន្ដរជាតិយ៉ាងប្រពៃថ្លៃថ្លា។ ចំពោះការប្រសិទ្ធនាមឈ្មោះអាកាសយានដ្ឋានអន្ដរជាតិ “តេជោ” ដោយភ្ជាប់ “គោរមងារ” នេះ គឺពិតជាឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីប្រពៃណីដ៏ល្អផូរផង់របស់ខ្មែរយើងតាំងពីបុរាណ ពិសេសសម័យចក្រភពអង្គរដ៏រុងរឿងនៃយើង។ ព្រោះបើយើងមើលប្រវត្តិអាណាចក្រខ្មែរ កាលពីសម័យបុរាណយើងឃើញថា នាសម័យចេនឡាក្នុងរាជ្យព្រះបាទឦសានវម៌ទី១ ព្រះអង្គបានកសាងក្រុមប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក ដើមស.វ.ទី៧ រាជធានីមានឈ្មោះថា​ “ឦសានបុរៈ” គឺជាព្រះនាមរបស់ព្រះអង្គផ្ទាល់។ ហេតុនេះចំពោះប្រពៃណីភ្ជាប់ព្រះបរមនាម ទុកជានិមិត្ដរូបសមិទ្ធផលធំៗប្រចាំអាណាចក្រដ៏ប្រពៃថ្លៃថ្លានេះ បានបន្ដមកដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយៗ មកដល់សម័យចក្រភពអង្គរដ៏រុងរឿងនៃយើងយ៉ាងរស់រវើក ដូចជាក្នុងរាជព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១ ទ្បើងគ្រងរាជ្យឆ្នាំ៨៨៩ ចុងស.វ.ទី៩ ព្រះអង្គបានកសាងប្រាសាទភ្នំបាខែង នៅលើភ្នំកណ្ដាលនៃចក្រភពអង្គរ, រាជធានីនាសម័យនោះមានឈ្មោះថា យសោធរបុរ  គឺជាព្រះនាមរបស់ព្រះអង្គផ្ទាល់ , បន្ទាប់មកទៀតព្រះអង្គបានជីកបារាយណ៍ […]

impactos-cambio-climatico
ការសិក្សាបង្ហាញថា បញ្ហាអាកាសធាតុធ្វើឱ្យម្ហូបអាហារឡើងថ្លៃនៅទូទាំងពិភពលោក

ការសិក្សាថ្មីមួយរបស់មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវ នៅក្រុងបាសេឡូណា ប្រទេសអេស្ប៉ាញ បាន​បង្ហាញចំណុចសំខាន់ៗមួយចំនួន គឺអាហារឡើងថ្លៃក្នុងរយៈពេលខ្លី នៅជុំវិញពិភពលោក និងផលប៉ះពាល់ជាបន្តបន្ទាប់លើអតិផរណា ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ហើយបានព្រមានថា បញ្ហានេះអាចនឹងមានបញ្ហាដល់សុខភាព និងអាចបង្កបញ្ហាចលាចលក្នុងសង្គមថែមទៀតផង។ ការស្រាវជ្រាវនេះបានចេញផ្សាយលទ្ធផលមុនសន្និសីទកំពូលស្តីពីប្រព័ន្ធស្បៀងអាហាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលមេដឹកនាំនៅជុំវិញពិភពលោកនឹងប្រមូលផ្តុំគ្នានៅក្នុងប្រទេសអេត្យូពី ដើម្បីពិភាក្សាពីការគំរាមកំហែងដល់ការផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារជាសកល។ ការសិក្សារនេះបានលើកយកឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងជាក់ស្តែងអំពីផលប៉ះពាល់ដោយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នៅទូទាំងពិភពលោក ដែលភាគច្រើនប៉ះពាល់ដល់ស្បៀងអាហារ។ ការសិក្សាពីមុនបានពិនិត្យមើលផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែង ប៉ុន្តែការសិក្សាថ្មីបំផុតនេះផ្តោតលើផលប៉ះពាល់ភ្លាមៗ។ នៅប្រទេសហ្គាណា និងប្រទេសកូតឌីវ័រ ដែលជាអ្នកដាំដំណាំកាកាវធំជាងគេបំផុតរបស់ពិភពលោក បានជួបប្រទះគ្រោះរាំងស្ងួត រួមជាមួយនឹងសីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំងផង កាលពីឆ្នាំ២០២៣-២០២៤ បានធ្វើឱ្យតម្លៃកាកាវលើពិភពលោក កើនឡើងរហូតដល់៣០០ភាគរយ។ ចំណែកនៅទ្វីបអាស៊ីវិញ ការសិក្សាបានកត់សម្គាល់ពីរលកកម្តៅនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា បានធ្វើឱ្យតម្លៃខ្ទឹមបារាំងកើនឡើង៨៩ភាគរយ ខណៈការឡើងកម្តៅនៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង បានធ្វើឱ្យតម្លៃស្ពៃក្តោបកើនឡើង៧០ភាគរយ។ ទោះបីមានការកើនឡើងតិចតួចជាងគេក៏ដោយ ប៉ុន្តែវាជារឿងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ផងដែរអំពីការឡើងថ្លៃម្ហូបអាហារនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន និងប្រទេសចិន។ ចំណែកគ្រោះរាំងស្ងួតអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសអេស្ប៉ាញ បានធ្វើឱ្យតម្លៃប្រេងអូលីវ កើនឡើង៥០ភាគរយ កាលពីឆ្នាំ២០២៤។ ប្រទេសអង់គ្លេសបាននាំចូលម្ហូបអាហារយ៉ាងច្រើន ទោះបីជាតម្លៃទំនិញមួយចំនួនបានធ្លាក់ចុះក៏ដោយ ក៏អត្រាទាំងមូលត្រូវបានបន្តការកើនឡើងតម្លៃម្ហូបអាហារប្រចាំខែ ជាលើកទីបីជាប់ៗគ្នា ដែលជាតួលេខខ្ពស់បំផុតក្នុងរយៈពេលជាងមួយឆ្នាំ។ អ្នកជំនាញប្រចាំសមាគមពាណិជ្ជកម្មអ្នកលក់រាយរបស់អង់គ្លេស បានគូសបញ្ជាក់ថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ គឺជាកត្តាចម្បងបង្កផលប៉ះពាល់ជាបន្តបន្ទាប់ធ្វើឱ្យការប្រមូលផលមិនបានទិន្នផលខ្ពស់ ដែលបណ្តាលមកពីអាកាសធាតុក្តៅខ្លាំងពេក បានបណ្តាលឱ្យតម្លៃអ្នកប្រើប្រាស់កើនឡើង។ លោកបាននិយាយថា «ដរាបណាយើងមិនបញ្ឈប់ការបំភាយឧស្ម័នទេ នោះអាកាសធាតុប្រែប្រួលកាន់តែខ្លាំង ហើយបានបំផ្លាញផលដំណាំ […]

កាលវិភាគផ្សព្វផ្សាយ